Kiremit nedir?

Binaların çatılarını örten pişirilmiş kırmızı topraktan yapılan ortası şişkin oluklu levha

Kiremitler, binaların üst katlarını yağmur ve kardan korumak için birbiri ucuna dizilerek kullanılırlar. Çok uzun zamandır Anadolu’daki binaların çatılarında kullanılan kiremitler, Avrupa’dakilerden oldukça farklıdır. Yüzyıllardır kendine has bir çatı biçimi olan Anadolu evlerinin yapılış tarzlarına bunlar çok uygundur. Osmanlılar zamanında, her esnafta görülen ve titizlikle yerine getirilen kaliteli, istenilene uygun mal imali kiremitlerin yapımında da kendini gösterir. Alınan karar gereği kiremitlerin boyları on sekiz parmak, bir ucu sekiz diğer ucu yedi parmak olurdu. Bunların iyi pişmiş ve dört yüz altmış dirhem gelmesi ise aranılan önemli şartlardandı. Kiremitler belirtilen ölçülere ve ağırlıklara uygun ise damgalanır öyle satılırdı. Değilse satışına müsade edilmezdi. Bu cins kiremitlere, Osmanlı kiremidi denirdi. Bugün ekseri evlerin bütün çatılarında kulanılan kiremitler eski klasik tiplerden farklı, fakat ölçüleri ise hemen hemen aynıdır. Günümüzde daha ziyade Marsilya tipi kiremit kullanılmaktadır. Kiremit, killi toprak ile ham toprağın karışımından yapıldığı gibi yalnız killi toprakdan da yapılabilir. Kiremit ve tuğla yapma evsafında olan toprak, su ile arzu edilen kıvama getirilir. Hamur halinde olan kıvamın nem durumu çok önemlidir. Bunlar makinalardan geçirilip toprak haline getirildikten sonra preslerde şekil verilir. Kiremit, ham olarak ortaya çıkmış olur. İyice kurutulduktan sonra fırınlarda usulüne uygun olarak pişirilir. Yapımında kullanılan kilin cinsine göre kiremitlerin renkleri farklı olur. Evlerin damına kiremit dizilirken aşağıdan yukarı oyuk tarafı üste gelecek şekilde sıralama yapılır. Burada dikkat edilecek husus uçların biribiri üstüne binmesidir. Eğer buna dikkat edilmezse kiremitlerin bağlantı yerlerinden su akacağından çatıdan devamlı su içeri damlar. Kiremidin Osmanlı kiremidi, Frenk (Marsilya) kiremidi, tırnaklı kiremit denilen cinsleri vardır.